มีการถกเถียงถึงการประดิษฐ์คำไทยๆ ที่ใช้เรียก Facility Management ว่าจะเป็นอย่างไร?
ก่อนอื่น มาดูอาชีพใกล้เคียงก่อนดีกว่า
"Engineering" ทำไมเท่ากับ "วิศวกรรม"
คำว่า Engineering นี้แปลมาจากภาษาลาตินว่า “engenium” ซึ่งแผลงว่าความสามารถตามธรรมชาติ (หรือความเป็นอัจฉริยะที่ติดตัวมาโดยกำเนิด)
หรือการคิดประดิษฐ์สิ่งใหม่ๆ คำว่า ingenium นี้แผลงมาจากศัพท์เดิมว่า “eignere” หรือ “genere”
ซึ่งแปลว่า ผลิต ประดิษฐ์ สร้าง หรือทำให้เกิดขึ้น
สำหรับภาษาไทย ที่มีความเชื่อทางฮินดูอยู่แต่โบราณมา
เทพที่ทำงานสายตรง และใกล้เคียงที่สุดคือ
พระวิศวกรรม หรือเรียกได้อีกหลายชื่อว่า พระวิษณุกรรม พระวิสสุกรรม พระเวสสุกรรม หรือ พระเพชรฉลูกรรม
ท่านเป็น เทวดานายช่างใหญ่ของพระอินทร์
ตามตำนานกล่าวว่า เป็นผู้สร้างเครื่องมือ สิ่งของต่าง ๆ ให้เกิดขึ้น และเป็นแบบอย่างให้กับมนุษย์สืบมา
ภาษาไทย จึงนำพระวิษณุกรรม เป็นผู้สร้าง ตามพระบัญชาของพระอินทร์ มาเป็น "วิศวกรรม"
-------------
"Architecture" ทำไมเท่ากับ "สถาปัตยกรรม"
The word "architecture" comes from the Latin architectura and that from Greek αρχιτέκτων (architectu), "master builder", from the combination of αρχι- (archi-), "chief" or "leader" and τέκτων (tekton), a "builder" or "carpenter".
แปลเป็นไทยจากรากลาติน Architecture อาจแปลว่า "หัวหน้าช่างไม้"
คำว่าสถาปัตยกรรม มาจากภาษาสันสกฤต ว่า
สฺถาปตฺย + กรฺมนฺ
‘สฺถาปตฺย’ คือ การวาง,การกำหนดหรือที่อาศัย
‘กรฺมนฺ’ คือ การกระทำ
-------------
กลับมาที่ Facility Management จะเท่ากับอะไร?
คำว่า “Facility” ว่าคือ สิ่งที่ทำหน้าที่ให้ความสะดวก หรือสิ่งที่ทำให้สิ่งที่ยาก เป็นสิ่งที่ง่ายขึ้น เพราะมาจากรากศัพท์ Facilitate ที่แปลว่า ความง่าย ความสะดวก การทำให้ง่าย การทำให้สะดวก
คำว่า “จัดการ” (Manage) การจัดการ (Management) คำศัพท์คำนี้มีรากศัพท์มาจากภาษาลาตินที่เขียนว่า Manus ซึ่งหมายถึง มือ
แปลแบบยาวๆ ตรงๆ อาจแปลได้ว่า
"การจัดการสิ่งอำนวยความสะดวก"
ยาว และไม่เก๋เลยครับ
หากมาลองใส่ความเชื่อแบบฮินดู (แบบคำว่า "วิศวกรรม")
ที่ใกล้เคียงที่สุดกับอาชีพของ FM น่าจะเป็น
พระวิษณุ หรือ พระหริ ท่านมีหน้าที่ดูแลทั้งสามโลกให้อยู่ในความเรียบร้อย และสมดุล
หรือ พระวิษณุ ทำทั้ง Facilitate และ O&M นั่นเอง
เมื่อสมาสผูกคำกับ อคาร หรือ อาคาร
วิษณุ+อาคาร = "วิษณาคาร"
หรือ วิษณุ+กรรม = "วิษณากรรม"
Facility Manager อาจเป็น
"วิษณากร"
มาลองร่วมคิดกันดูนะครับ
